رازهای افزایش بهره‌وری از نگاه سه نابغه: ریچارد برانسون، مارک زاکربرگ و بروس لی
ریچارد برانسون و مارک زاکربرگ، که بیشتر از هشتاد میلیارد دلار ثروت دارن، اغلب به‌عنوان بانفوذترین کارآفرین‌های تاریخ مدرن شناخته می‌شن. بروس لی، ستاره فقید فیلم‌های اکشن، که حدود 44 سال از مرگش می‌گذره، هنوز به‌عنوان یکی از نمادین‌ترین شخصیت‌های هنرهای رزمی و سینما شناخته می‌شه. موفقیت هر سه این افراد نه‌تنها حاصل تلاش و پشتکارشون، که مدیون بهره‌وری زیادشون هم بوده. در ادامه، بعضی از بهترین رازهای بهره‌وری ریچارد برانسون، مارک زاکربرگ و بروس لی رو بررسی می‌کنیم.
ریچارد برانسون، رئیس و بنیان‌گذار گروه ویرجینه که تا امروز، از بیشتر از چهارصد تا شرکت تشکیل شده. با وجود اینکه برنامه کاری برانسون فوق‌العاده شلوغه، همچنان برای نوشتن کتاب، موج‌سواری، کار داوطلبانه، تنیس به‌طور منظم و گذروندن زمان باکیفیت با خانواده‌اش، وقت پیدا می‌کنه. در اینجا، بعضی از رازهای بهره‌وری این میلیاردر رو توضیح می‌دیم:
۱. همیشه یه دفترچه یادداشت همراهت داشته باش
در یه مصاحبه در سال 2006، از برانسون خواستن تا پنج تا از مهم‌ترین ابزار و فعالیت‌های خودش رو در سفر رتبه‌بندی کنه. برانسون یه مورد اساسی رو شماره یک فهرست خودش دونست و اون رو به موفقیت امروزش نسبت داد. اون گفت: «ممکنه مسخره به نظر برسه، اما مهم‌ترین چیز برای من اینه که همیشه یه دفترچه یادداشت کوچیک در جیب پشتی‌ام داشته باشم. فکر می‌کنم اولین چیزی که برای سفر برمی‌دارم، دفترچه یادداشت باشه. مطمئن شو که می‌تونی از اون برای ایده‌ها، مخاطب‌ها و پیشنهادها برای حل مشکلات استفاده کنی و بعد بیرون از دفترچه، به مسائل رسیدگی کنی. زندگی‌ات با حمل اون خیلی سازمان‌دهی‌شده‌تر می‌شه. من بدون اون تکه‌های کاغذ، هیچ‌وقت نمی‌تونستم گروه ویرجین رو به‌اندازه‌ای که امروز هست بسازم.»
اگه اهل استفاده از دفترچه یادداشت نیستی، می‌تونی یادداشت‌هات رو در گوشی همراهت بنویسی. به‌هرحال، عادت یادداشت‌برداری می‌تونه برای بهره‌وری خیلی مفید باشه. برانسون به‌طور شگفت‌انگیزی اشاره کرده که این عادت بین رهبرها خیلی رایج نیست. اون می‌گه: «بر اساس تجربه من، 99 درصد از افراد در نقش‌های رهبری، یادداشت برنمی‌دارن.»
«موارد زیادی پیش می‌آد که می‌بینم در جلسات، تنها کسی هستم که با خودکار یادداشت برمی‌دارم. من هر سال ده‌ها دفترچه یادداشت رو ورق می‌زنم و هر چیزی رو که هر روز به ذهنم خطور می‌کنه، یادداشت می‌کنم.»
یادداشت‌برداری فقط برای بهره‌وری مفید نیست. به گفته برانسون، این عادت به حافظه، خلاقیت و نوآوری در ایده‌های جدید هم کمک می‌کنه. همون‌طور که برانسون اشاره می‌کنه، بعضی از ایده‌های موجود در دفترچه، به واقعیت تبدیل می‌شن و بعضی‌های دیگه نه ، اما همه اون‌ها قابل توجه‌ان.
«مهم نیست یه ایده چقدر بزرگ، کوچیک، ساده یا پیچیده باشه، مکتوبش کن، اما فقط به‌خاطر یادداشت‌برداری یادداشت نکن، ایده‌هات رو مرور کن و اون‌ها را به اهداف قابل اجرا و قابل اندازه‌گیری تبدیل کن. اگر ایده‌هات رو یادداشت نکنی، ممکنه قبل از اینکه حتی اتاق رو ترک کنی، از ذهنت خارج بشن.»
اون می‌گه: «بعضی از موفق‌ترین شرکت های ویرجین از لحظات تصادفی متولد شدن؛ اگر دفترچه یادداشتم رو باز نمی‌کردم، هیچ‌وقت اتفاق نمی‌افتادن.»
۲. در طول جلسات بایست
بیشتر جلسات گروهی سی دقیقه یا بیشتر طول می‌کشن، اما جلسات ریچارد برانسون این‌طور نیست. بیشتر جلساتش در عرض پنج تا ده دقیقه، تموم می‌شن. این میلیاردر چندین بار درباره بیزاری‌اش از جلسات طولانی و استراتژی مدیریت زمان برای این موضوع صحبت کرده. برانسون می‌گه: «من دوست دارم رویکرد متفاوتی به جلسات داشته باشم. یکی از ترفندهای مورد علاقه‌ام اینه که بیشتر جلساتم رو ایستاده برگزار کنم؛ چون متوجه شدم که این راه خیلی سریع‌تری برای رسیدن به کار، تصمیم‌گیری و بستن معامله است.»
«وقتی فرصتی پیش می‌آد، اغلب دوست دارم یه قدم فراتر بذارم؛ به معنای واقعی کلمه، یه جلسه با پیاده‌روی داشته باشم. حتی گاهی برای خودم یه چالش شخصی تعیین می‌کنم و سعی می‌کنم در مدت زمانی که طول می‌کشه تا دور بلوک راه برم، به یه نقشه حمله برسم… پنج دقیقه، برو!»
در جلسات، زمان زیادی تلف می‌شه. دستور کارها فراموش می‌شن، موضوعات گم می‌شن و حواس آدم‌ها پرت می‌شه… خیلی کم پیش می‌آد که یک جلسه درباره یه موضوع خاص، به بیشتر از پنج تا ده دقیقه نیاز داشته باشه. اگر بایستی، متوجه می‌شی که تصمیمات به‌سرعت گرفته می‌شن و کسی خوابش نمی‌بره! ضمن اینکه این یه راه عالی برای ورزش‌کردن و تمرکز در یه روز پر مشغله است.
در کتاب کوین کروز به اسم «پانزده راز موفقیت افراد درباره مدیریت زمان»، اون بر این استراتژی و استراتژی‌های دیگه از میلیاردرها، کارآفرین‌ها و دانشجوها، ازجمله جک دورسی و استیو جابز، تأکید می‌کنه.
محیط در رفتار انسان خیلی تأثیر می‌ذاره. این نمونه‌ای از یه میلیاردره که محیط خودش رو برای بهبود بهره‌وری، خلاقیت، سلامتی و تصمیم‌گیری طراحی می‌کنه.
ریچارد برانسون محیطی رو برای جلسات انتخاب می‌کنه که طبیعی باشه، یعنی فضای باز باشه، منظره اقیانوس یا نور طبیعی داشته باشه و این‌جور چیزها. این‌ها رو با بیشتر جلساتی که در محیطی داخلی با صندلی، لوازم اداری و کاغذبازی طراحی شدن، مقایسه کن. آخرین نکته برانسون در مورد ورزش، ما رو به راز بهره‌وری بعدی اون می‌رسونه.
۳. به‌طور منظم ورزش کن
برانسون در وبلاگ ویرجین، درباره برنامه روزانه معمولی خودش برای دستیابی به حداکثر بهره‌وری، توضیح کوتاهی می‌ده: «دوست دارم زود بیدار بشم. معمولاً حدود ساعت پنح صبح از رختخواب بلند می‌شم و یه‌کم ورزش می‌کنم؛ تنیس، پیاده‌روی یا دویدن، دوچرخه‌‌سواری، یا اگر باد کافی وجود داشته باشه، کایت سرفینگ انجام می‌دم. بعد صبحانه می‌خورم و با خانواده‌ام وقت می‌‌گذرونم. ورزش و گذروندن زمان با خانواده، یه ذهن عالی برای شروع کار ایجاد می‌کنه. دلیل اینکه دوست دارم زود بیدار شم اینه که قبل از اینکه بیشتر دنیا آنلاین بشن، بتونم ایمیل‌هام رو چک کنم.»
برانسون در مصاحبه با فور آور بادی پرس (Four Hour Body Press)، به این موضوع اشاره می‌کنه که ورزش منظم چه‌جوری به بهره‌وری‌اش کمک می‌کنه. اون می‌گه: «من قطعاً می‌تونم با تناسب اندام، دو برابر بیشتر دستاورد داشته باشم، ورزش باعث می‌شه مغز به‌خوبی کار کنه.»
بهترین ترفند بهره‌وری، مدیریت انرژی و نه زمانه. با افزایش سطح انرژی از طریق ورزش منظم و مطابقت مناسب اون با اولویت‌هات، می‌تونی تا ده برابر کار رو در زمان کمتری انجام بدی. اگه یه مرد ۶۷ساله، که شرکت‌های میلیاردی، سازمان‌های خیریه و پروژه‌های مختلف رو اداره می‌کنه، می‌تونه برای ورزش وقت پیدا کنه، تو هم می‌تونی. بهانه‌ای برای ورزش‌نکردن منظم وجود نداره. اگر هنوز این کار رو انجام نمی‌دی، امروز اولین قدم رو بردار و عادت جدید ورزشی رو ایجاد کن.
مارک زاکربرگ، هم‌بنیان‌گذار، رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل فیس‌بوکه؛ با دارایی خالص تخمینی 2/74 میلیارد دلار. در اینجا، بعضی از رازهای بهره‌وری اون رو توضیح می‌دیم.
۱. تصمیماتت رو ساده کن
زاکربرگ زندگی ساده‌ای دارد. اون انرژی‌اش رو روی تصمیمات ضروری متمرکز می‌کنه، تا تمرکز و بهره‌وری‌اش رو حفظ کنه.
نمونه‌ای از این استراتژی ساده‌سازی، عادت‌های لباس پوشیدنشه. اگر دنبال تصاویر مارک زاکربرگ بگردی، به نکته عجیبی پی می‌بری؛ اون همیشه یه لباس تکراری می‌پوشه: شلوار جین آبی، تی‌شرت خاکستری و هودی. چرا یه میلیاردر که می‌تونه لباس‌های بسیار متنوعی بپوشه، گزینه‌های کمد لباسش رو محدود می‌کنه؟ در سال ۲۰۱۴، در طول یه جلسه پرسش‌وپاسخ عمومی با فیس‌بوک، این سؤال رایج از زاکربرگ پرسیده شد: «چرا هر روز یه تی‌شرت تکراری می‌پوشی؟»
اون گفت: «من واقعاً می‌خواهم زندگی‌ام رو ساده کنم تا در مورد هر چیزی، به جز اینکه چه‌جوری به بهترین نحو به جامعه خدمت کنم، کمترین میزان تصمیم‌گیری رو داشته باشم. احساس می‌کنم اگه بخشی از انرژی‌ام رو صرف چیزهای احمقانه یا بیهوده در زندگی کنم، به وظیفه‌ام عمل نکردم. می‌توانم تمام انرژی‌ام رو صرف ساخت بهترین محصولات و خدمات کنم.»
زاکربرگ گفت که چند تا تی‌شرت یکسان داره. به نظر اون، تصمیمات کوچیک مثل انتخاب لباس، در طول زمان خسته‌کننده می‌شن. چندین مطالعه تحقیقاتی هم همین مشکل «خستگی تصمیم‌گیری» رو مهم عنوان کردن.
به نظر می‌رسه که نیروی اراده مثل یه ماهیچه است؛ بسته به اینکه چقدر ازش استفاده می‌کنی، ضعیف‌تر یا قوی‌تر می‌شه. هرچی در طول روز تصمیمات بیشتری بگیری، نیروی اراده‌ات ضعیف‌تر می‌شه؛ چون دچار «خستگی» می‌شه. عکس این موضوع هم صادقه. هرچی تصمیمات کمتری بگیری، انرژی و نیروی اراده بیشتری برای انجام مهم‌ترین وظایفت باقی می‌مونه.
از قضا، زاکربرگ تنها فرد موفق نیست که برای بهبود بهره‌وری از سادگی استفاده می‌کنه. استیو جابز فقید هم اغلب یقه‌اسکی مشکی، شلوار جین آبی و کفش کتونی نیو بالانس می‌پوشید. باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده، یه بار به مجله ونیتی فر گفت: «می‌بینید که من فقط کت‌شلوار خاکستری یا آبی می‌پوشم… سعی می‌کنم تصمیم‌گیری‌ها رو کم کنم. نمی‌خوام در مورد اینکه چی می‌خورم یا چی می‌پوشم تصمیم بگیرم؛ چون باید در مورد چیزهای زیادی تصمیم بگیرم.»
لباس‌پوشیدن تنها یکی از بخش‌های زندگیه که می‌شه برای بهره‌وری بیشتر، اون رو ساده کرد. موارد دیگه‌ای مثل رژیم غذایی، برنامه ورزشی، روابط، کارها و چیزهای دیگه رو هم در نظر بگیر، تا به اوج بهره‌وری برسی.
2. اول کارهای آسون رو انجام بده
حالا که فرایند تصمیم‌گیری رو ساده کردی، وقتشه به اولویت‌هات فکر کنی. اولین مورد از کارهای زیادی که داری کدومه که باید انجام بدی؟ درحالی‌که از نظر منطقی، این‌جوری به نظر می‌رسه که باید اول کارهای سخت رو انجام بدیم، مارک زاکربرگ رویکرد خلاف عرفی رو پیشنهاد می‌کنه. در کتاب «ده درس رهبری»، از قول زاکربرگ اومده که می‌گه: «فکر می‌کنم یه قانون ساده در کسب‌وکار اینه که اگه اول کارهای آسون‌تر رو انجام بدی، می‌تونی پیشرفت زیادی داشته باشی.»
اولویت قراردادن کارهای آسون، یه استراتژی عالیه که بهت کمک می‌کنه از به‌تعویق‌انداختن کارها جلوگیری کنی؛ چون شروع‌کردنشون آسون‌تره. وقتی کارهای آسون رو از فهرستت خط می‌زنی، اعتمادبه‌نفس و انگیزه کسب می‌کنی و می‌تونی در ادامه روز، کارهای سخت‌تر رو انجام بدی.
3. به‌طور منظم ورزش کن
درست مثل برانسون، زاکربرگ میلیاردر دیگه‌ای که روی اهمیت ورزش منظم، سلامتی و تناسب اندام برای موفقیت تأکید می‌کنه. در یه پرسش‌وپاسخ آنلاین فیس‌بوک در سال ۲۰۱۵، زاکربرگ به این موضوع اشاره کرد و گفت: «روی فرم‌موندن خیلی مهمه. برای انجام خوب و درست هرکاری، به انرژی نیاز داری و زمانی‌که تناسب اندام داشته باشی، انرژی خیلی بیشتری هم داری.» اون گفت: «حداقل سه بار در هفته ورزش می‌کنم؛ معمولاً، اولین کاریه که بعد از بیدارشدن انجام می‌دم.»
بروسلی علاوه بر هنرپیشگی در فیلم‌های اکشن، یکی از شناخته‌شده‌ترین رزمی‌کاران تاریخه. از لی به‌خاطر هنرهای رزمی‌اش یاد می‌شه، اما درباره تأثیر عمیق فلسفه‌های لی در هنرهای رزمی، کمتر صحبت شده. این فلسفه‌ها رو می‌شه در هر زمینه‌ای از زندگی برای داشتن سلامتی، خلاقیت و بهره‌وری بهتر به کار برد.
یکی از فلسفه‌های لی، اصل «جیت کان دو» بود. بروس لی در کتاب «فلسفه جیت کان دو» گفته که هنر جیت کان دو به‌سادگی، یعنی ساده‌سازی. جیت کان دو از ظاهرسازی پرهیز می‌کنه، به عمق پیچیدگی نفوذ می‌کنه، به قلب مشکل می‌ره و عوامل کلیدی رو نشونه می‌گیره. جیت کان دو با حاشیه‌روی سروکار نداره.
سادگی، کوتاه‌ترین فاصله بین دو نقطه است. جیت کان دو، بی‌شکلی رو ترجیح می‌ده تا بتونه تمام اشکال رو به خودش بگیره. جیت کان دو سبکی نداره، برای همین می‌تونه با همه سبک‌ها سازگار بشه. در نتیجه، جیت کان دو از همه راه‌ها استفاده می‌کنه و به هیچ‌کدوم محدود نمی‌شه و به همین ترتیب، از هر روشی که به هدفش خدمت کنه، استفاده می‌کنه. با حذف موارد غیرضروری و تمرکز روی موضوعات مهم، به بالاترین سطح بهره‌وری می‌رسی.
لی معتقده که برای حل هیچ مشکلی، قانونی وجود نداره، بلکه سادگی بهترین راه‌حل رو نشون می‌ده. نحوه استفاده از «جیت کان دو» در زندگی برای بهره‌وری بهتر این‌جوریه که باید از خودت سؤال‌های سخت کنی: چه چیزی واقعاً برای من مهمه؟ چه‌جوری می‌تونم رها کنم و از چیزهایی که مهم نیستن خلاص بشم؟ چطور بدون تکیه بر قوانین، مشکلات رو حل کنم؟ با حذف موارد غیرضروری از زندگی، چیزهایی که برات مهم‌ترن، شکوفا می‌شن.
در نهایت، کل فلسفه بروس لی درباره بهره‌وری و موفقیت رو می‌شه در یه جمله خلاصه کرد: «از کسی که ده‌هزار ضربه رو یه بار تمرین کرده نمی‌ترسم، از کسی می‌ترسم که یه ضربه رو ده‌هزار بار تمرین کرده باشه.»
آیا «یه ضربه» داری که روی بهبودش تمرکز کرده باشی؟ اگر نه، با استفاده از از نکات این مقاله، چه کاری رو می‌تونی با تکرار و تمرین بیشتر انجام بدی؟
چیزهای اضافه رو بی‌رحمانه حذف کن، زندگی رو ساده کن و از همین امروز، کارهای بیشتری انجام بده.